Skolyoz: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Skolyoz Nedir?
Skolyoz, omurganın yana doğru anormal eğrilmesiyle karakterize edilen bir omurga deformitesidir. Genellikle “S” veya “C” şeklinde bir eğrilik oluşur ve bu durum duruş bozukluklarına, sırt ağrılarına ve ciddi vakalarda solunum problemlerine neden olabilir.
Skolyoz, çocukluk ve ergenlik döneminde daha sık görülse de, yetişkinlerde de gelişebilir. Hastalığın erken teşhisi, ilerlemesini önlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak açısından büyük önem taşır.
Skolyoz Belirtileri
Skolyozun belirtileri, eğriliğin derecesine ve yerine bağlı olarak değişebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
Omuzların veya kalçaların asimetrik durması
Bir kürek kemiğinin diğerine göre daha çıkık olması
Bel hattında veya gövdede dengesizlik
Başın vücut merkezine göre kaymış görünmesi
Sırt veya bel ağrısı (özellikle yetişkin skolyozunda)
Nefes darlığı (ileri vakalarda akciğer kapasitesinin azalması nedeniyle)
Skolyozun Nedenleri
Skolyozun kesin nedeni çoğu zaman bilinmemektedir. Ancak, en yaygın skolyoz türleri ve nedenleri şunlardır:
1. İdiopatik Skolyoz
En sık görülen türdür ve nedeni bilinmemektedir.
Genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar.
Genetik faktörler etkili olabilir.
2. Konjenital (Doğumsal) Skolyoz
Doğum sırasında omurgada anormal gelişim sonucu oluşur.
Omurların yanlış kaynaşması veya anormal şekillenmesiyle karakterizedir.
3. Nöromüsküler Skolyoz
Kas veya sinir hastalıklarına bağlı olarak gelişir.
Serebral palsi, kas distrofisi veya omurilik yaralanmaları sonucu ortaya çıkabilir.
4. Dejeneratif Skolyoz
Yetişkinlerde yaşlanmaya bağlı omurga aşınması nedeniyle gelişir.
Disk dejenerasyonu ve omurga dengesizliği ile ilişkilidir.
Skolyoz Tanısı Nasıl Konur?
Skolyoz tanısı, ortopedi uzmanları tarafından yapılan fizik muayene ve görüntüleme teknikleri ile konulur. Kullanılan yöntemler şunlardır:
Fiziksel muayene: Eğilme testi ile omurgadaki eğrilik gözlemlenir.
Röntgen: Eğriliğin derecesi (Cobb açısı) ölçülerek kesin tanı konur.
MRG veya BT taraması: Sinir basısı veya ek anormallikler varsa detaylı inceleme için kullanılır.
Skolyoz Tedavi Yöntemleri
Skolyoz tedavisi, hastalığın şiddetine, eğriliğin derecesine ve hastanın yaşına bağlı olarak belirlenir.
1. Konservatif (Ameliyatsız) Tedavi
Hafif ve orta dereceli skolyoz vakalarında aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
Fizik tedavi ve egzersizler: Omurga esnekliğini artırır ve kas dengesini sağlar.
Korse tedavisi: Çocukluk ve ergenlik döneminde skolyoz ilerlemesini durdurabilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri: Postür eğitimi ve ergonomik düzenlemeler ile skolyoz belirtileri hafifletilebilir.
2. Cerrahi Tedavi
Skolyozun 40-50 derece üzerindeki ilerleyici vakalarında cerrahi tedavi gerekebilir. En yaygın cerrahi yöntemler şunlardır:
Omurga füzyon ameliyatı: Eğri omurların metal çubuklar ve vidalarla sabitlenmesi.
Büyüme çubukları: Çocuklarda skolyozun ilerlemesini kontrol etmek için kullanılan yöntemdir.
Minimal invaziv cerrahi: Daha küçük kesilerle yapılan ameliyatlar, iyileşme süresini kısaltabilir.
Skolyoz ile Yaşam: Önleme ve Yönetim
Düzenli egzersiz yapın: Yüzme, pilates ve yoga gibi aktiviteler omurgayı güçlendirmeye yardımcı olabilir.
Doğru duruşu koruyun: Özellikle uzun süre masa başında çalışan bireyler için ergonomik önlemler almak önemlidir.
Düzenli doktor kontrollerini ihmal etmeyin: Skolyozun ilerlemesini önlemek için erken teşhis büyük önem taşır.
Skolyoz Hakkında Uzman Görüşü
Doç. Dr. Serhat Mutlu ve Doç. Dr. Harun Mutlu, skolyozun erken teşhis edilmesinin ve uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesinin hastaların yaşam kalitesini artırmada büyük rol oynadığını belirtmektedir. Özellikle büyüme çağındaki çocuklarda skolyozun düzenli takip edilmesi, ilerlemesini önlemek açısından kritik öneme sahiptir.
Eğer skolyoz belirtileri yaşıyorsanız, bir ortopedi uzmanına başvurarak detaylı bir değerlendirme yaptırabilirsiniz.