Tedavilerimiz

Bel Fıtığı (Lomber Disk Hernisi): Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Bel Fıtığı Nedir?

Bel fıtığı (lomber disk hernisi), omurlar arasındaki disklerin hasar görmesi veya yer değiştirmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu durum, omurilikten çıkan sinirlere baskı yaparak bel ağrısı, bacaklara yayılan ağrı (siyatik), uyuşma ve güçsüzlük gibi semptomlara yol açabilir.

Bel fıtığı, özellikle masa başı çalışanlar, ağır yük taşıyanlar ve uzun süre hareketsiz kalan kişilerde yaygın olarak görülür. Erken teşhis ve uygun tedavi, hastalığın ilerlemesini önlemek açısından büyük önem taşır.

Bel Fıtığının Belirtileri

Bel fıtığının belirtileri fıtığın seviyesine, sinirler üzerindeki baskıya ve hastalığın ilerleme derecesine göre değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

Bel ağrısı: Genellikle hareketle artar, uzun süre oturma veya ayakta kalma sonrası şiddetlenebilir.

Bacaklara yayılan ağrı (siyatik): Sinir köklerinin sıkışmasına bağlı olarak, kalçadan başlayarak bacağın arkasına ve ayağa kadar uzanan ağrı hissedilebilir.

Uyuşma ve karıncalanma: Belden bacaklara, ayaklara kadar inebilir.

Kas güçsüzlüğü: Bacaklarda, ayak bileğinde veya parmaklarda güç kaybı görülebilir.

Denge kaybı ve yürüme zorlukları: İleri vakalarda hareket kısıtlılığı gelişebilir.

İdrar veya dışkı kaçırma: Çok nadir görülen fakat acil müdahale gerektiren kauda equina sendromu belirtisi olabilir.

Bel Fıtığının Nedenleri

Bel fıtığı birçok faktörden kaynaklanabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

Yanlış duruş ve hareketler: Uzun süre yanlış oturma veya ağır kaldırma sonucu disklerde aşırı yük oluşması.

Yaşlanma ve dejenerasyon: Disklerin yaşla birlikte esnekliğini kaybetmesi ve yıpranması.

Ağır yük kaldırma: Özellikle yanlış teknikle kaldırılan ağır cisimler diskler üzerine baskı yapabilir.

Düşük fiziksel aktivite: Kasların zayıflaması ve omurgayı yeterince destekleyememesi.

Obezite: Fazla kilo, bel bölgesine fazla yük bindirerek fıtık oluşum riskini artırır.

Travmalar: Kazalar veya ani hareketler disklerin zedelenmesine yol açabilir.

Genetik yatkınlık: Ailede bel fıtığı öyküsü olan bireylerde daha sık görülür.

Bel Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?

Ortopedi ve beyin cerrahisi uzmanları, bel fıtığını fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleri ile teşhis eder. Kullanılan yöntemler şunlardır:

Fiziksel muayene: Sinir refleksleri, kas gücü ve duyu kayıpları değerlendirilir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Fıtığın yerini, büyüklüğünü ve sinirler üzerindeki etkisini net bir şekilde gösterir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT): Detaylı omurga görüntülemesi için kullanılabilir.

EMG (Elektromiyografi): Sinir iletimi testleri ile sinir sıkışmasının derecesi belirlenir.

Bel Fıtığı Tedavi Yöntemleri

Bel fıtığı tedavisinde hastanın durumuna göre farklı yöntemler uygulanabilir. Erken dönemde ameliyatsız tedavi yöntemleri tercih edilirken, ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

1. Konservatif (Ameliyatsız) Tedavi

Hafif ve orta şiddetli bel fıtığı vakalarında aşağıdaki tedavi yöntemleri uygulanabilir:

İlaç tedavisi: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), kas gevşeticiler ve sinir baskısını azaltan ilaçlar kullanılabilir.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon: Omurga stabilitesini artıran egzersizler, manuel terapi, elektrik stimülasyonu ve sıcak-soğuk uygulamalar faydalı olabilir.

Egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri: Yüzme, pilates ve germe hareketleri bel kaslarını güçlendirmeye yardımcı olur.

Bel korsesi: Kısa süreli kullanımla bele destek sağlayabilir, ancak uzun süre kullanımı kasları zayıflatabilir.

Epidural steroid enjeksiyonları: Sinir sıkışmasını azaltmak için uygulanabilir.

2. Cerrahi Tedavi

Konservatif tedavilere yanıt alınamayan ve sinir basısı nedeniyle ilerleyici kas güçsüzlüğü veya ciddi ağrısı olan hastalarda cerrahi tedavi gerekebilir. En yaygın cerrahi yöntemler şunlardır:

Mikrodiskektomi: Minimal invaziv bir yöntem olup, sinire baskı yapan disk dokusu temizlenir.

Lomber diskektomi: Omurga cerrahisinde sık kullanılan yöntemlerden biridir ve fıtıklaşmış disk bölgesi çıkarılır.

Spinal füzyon: İleri vakalarda, omurların sabitlenmesi için uygulanabilir.

Yapay disk protezi: Hasarlı disk yerine yapay bir disk yerleştirilerek hareket kabiliyeti korunur.

Bel Fıtığına Karşı Koruyucu Önlemler

Doğru duruş alışkanlıkları edinin: Dik oturmak ve ağır kaldırırken dizleri bükmek önemlidir.

Düzenli egzersiz yapın: Bel kaslarını güçlendiren egzersizler, yürüyüş ve yüzme gibi aktiviteler önerilir.

Sağlıklı kiloda kalın: Fazla kilolar omurga üzerine fazla yük bindirerek fıtık riskini artırabilir.

Ani hareketlerden kaçının: Aniden eğilmek veya dönmek diskleri zorlayabilir.

Esnekliği artırın: Germe ve esneme egzersizleri bel sağlığını korumaya yardımcı olabilir.

Bel Fıtığı Hakkında Uzman Görüşleri

Doç. Dr. Serhat Mutlu ve Doç. Dr. Harun Mutlu, bel fıtığının erken teşhis edilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesinin hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabileceğini vurgulamaktadır. Ameliyat gerektiren durumların doğru analiz edilmesi ve hastaların konservatif tedavi seçeneklerinden maksimum fayda sağlaması önemlidir.

Eğer bel ağrısı, siyatik ya da uyuşma gibi belirtileriniz varsa, bir ortopedi uzmanına başvurarak detaylı bir değerlendirme yaptırabilirsiniz.